Είναι εφικτό σε συνθήκες κρίσης να ασχοληθούμε με την προστασία του περιβάλλοντος;

Η οικονομική δραστηριότητα πρέπει να αντιμετωπίζεται συνολικά και όχι αποσπασματικά. Ένα λιμάνι για παράδειγμα, αν αντιμετωπιστεί αποσπασματικά, δεν πρόκειται ποτέ να αποσβέσει το κεφάλαιο που δαπανήθηκε για να χτιστεί. Ωστόσο τα οφέλη που διαχέονται στην κοινωνία από την χρήση του, είναι πολλαπλάσια και δικαιολογούν την κατασκευή του.

by morgueFile

 Το ίδιο ισχύει για το περιβάλλον. Με την έννοια περιβάλλον εννοούμε τον δημόσιο χώρο, είτε μέσα στην πόλη (πάρκα, οδικό δίκτυο), είτε στην φύση. Αν με την λέξη περιβάλλον περιοριζόμαστε στην άγρια φύση, βλέπουμε την μία μόνο μεριά του νομίσματος και μάλιστα την μικρότερη, αφού οι άνθρωποι περνάμε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας σε χώρους δουλειάς, ή για να πάμε στην δουλειά μας.

Ας αναλογιστούμε λοιπόν πόσο κόστισε στην χώρα μας η αδιαφορία για το περιβάλλον:

•     Καταπατώντας και χτίζοντας αυθαίρετα, γλυτώσαμε πρόσκαιρα χρήμα και είχαμε οικονομική ανάπτυξη. Ήταν όμως μία πρόσκαιρη ανάπτυξη: Αν κάθε κάτοικος πόλης, δαπανά μιάμιση ώρα κάθε μέρα σε μετακινήσεις, η απώλεια παραγωγικού χρόνου είναι περισσότερο από το 10% του ΑΕΠ και αυτό χωρίς να υπολογίσουμε το κόστος μετακίνησης (ανταλλακτικά, ατυχήματα, καύσιμα). Το συνολικό λοιπόν κόστος από μία άναρχη δόμηση είναι πολλαπλάσιο από το πρόσκαιρο κέρδος.

•     Οι πόλεις μας έχουν ελάχιστο πράσινο. Μοιάζει με σπατάλη η διατήρηση χώρων πρασίνου και εύκολα μπορούμε να φανταστούμε, ότι είναι οικονομικά πιο επωφελές να αξιοποιηθούν αυτοί οι χώροι, να πουληθούν και να χτιστούν. Το μέγαρο φίλων της Μουσικής, τα Ολυμπιακά έργα, πολλά δημόσια ή ιδιωτικά κτίρια, όπως το Mall, χτίστηκαν σε χώρους πρασίνου. Με ολιστική όμως θεώρηση βλέπουμε ότι η πρακτική αυτή είναι ζημιογόνα και αδιέξοδη: Κατ’ αρχάς η πόλη γίνεται λιγότερο ελκυστική. Έχει αποδειχθεί ότι οι τουρίστες μένουν στην Αθήνα τον ελάχιστο χρόνο, για να δουν τις αρχαιότητες και ποτέ δεν την επιλέγουν ως χώρο διακοπών. Αυτό σημαίνει τεράστια απώλεια εσόδων από τον τουρισμό, ενώ η Αττική ήταν από τα πιο μαγευτικά μέρη στον κόσμο. Επίσης η υπερβολική δόμηση αυξάνει την προσφορά ακινήτων και ρίχνει τις τιμές και την ποιότητα. Την ώρα που χτίζονται οι αδόμητες περιοχές, εγκαταλείπονται και υποβαθμίζονται άλλες. Τι νόημα έχει να χτιστούν ξενοδοχεία στο Ελληνικό, εάν είναι να χρεοκοπούν τα ξενοδοχεία στο κέντρο ή την Γλυφάδα;
•     Η προστασία ενός δάσους μοιάζει μία δραστηριότητα χωρίς όφελος. Η καταστροφή του όμως, προκαλεί τεράστια οικονομική ζημία: Υπάρχει απώλεια πόσιμου νερού, που χωρίς το δάσος χάνεται στην θάλασσα. Το χώμα στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις υποβαθμίζεται. Εάν πρόκειται για περιαστικό δάσος ή απώλεια του σημαίνει αύξηση της χρήσης κλιματιστικών και γενικότερα χειρότερη ποιότητα αέρα στην πόλη. Μελέτες δείχνουν, ότι χιλιάδες πρόωροι θάνατοι συνδέονται με την ποιότητα του αέρα. Έχουμε άραγε αναρωτηθεί τι κόστος έχουν αυτοί οι θάνατοι στην οικονομία, χωρίς να υπολογίσουμε το ψυχικό κόστος στην ζωή των συγγενών.

Τα παραδείγματα είναι δεκάδες. Πρέπει να καταλάβουμε, ότι η οικονομική δραστηριότητα χωρίς προστασία του περιβάλλοντος, μπορεί φαινομενικά να είναι επωφελής, αλλά στην πράξη είναι ζημιογόνα και μάλιστα δημιουργεί τεράστια κόστη στο άμεσο μέλλον. Όταν λοιπόν μιλάμε για «ποιότητα ζωής» δεν μιλάμε για μία αφηρημένη ηθική απαίτηση, ούτε για μία πολυτέλεια που αφορά μόνο τις πλούσιες χώρες. Οι οικονομικοί δείκτες οφείλουν να μετρούν την ποιότητα ζωής, σαν προστιθέμενη αξία. Η ποιότητα ζωής εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις στην ευμάρεια των ανθρώπων, έχει και ευεργετική επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα, στην παραγωγικότητα, και στην δημιουργία ελκυστικού περιβάλλοντος για επενδύσεις.

by morgueFile

Από πολλά κόμματα ακούμε την καραμέλα της «Ανάπτυξης». Πολύ πονηρά χρησιμοποιούν την λέξη ανάπτυξη για να μεταφράσουν την αγγλική λέξη Growth, που σημαίνει μεγέθυνση. Ωστόσο συνήθως η μεγέθυνση σημαίνει ευημερία των αριθμών και όχι ευημερία των ανθρώπων. Οι Οικολόγοι Πράσινοι αντιπροτείνουμε μία οικονομική δραστηριότητα, που να βελτιώνει την ευημερία και κυρίως έχει προοπτική βιωσιμότητας. Δηλαδή η δραστηριότητα να μην έχει ημερομηνία λήξεως και να μην στηρίζεται στην καταστροφή του περιβάλλοντος, που συνήθως πληρώνουν πανάκριβα οι επόμενες γενιές. Η σημερινή χρεοκοπία της χώρας, είναι αποτέλεσμα αυτής ακριβώς την νοοτροπίας. Και οι υπαίτιοι της χρεοκοπίας, είναι αυτοί που υπόσχονται ξανά μία ανάπτυξη, που θεωρεί την προστασία του περιβάλλοντος πολυτέλεια. Μία ανάπτυξη δηλαδή με δανεικά, από το μέλλον των παιδιών μας.