ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: ΑΣΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ

Τα «πρότυπα» σχολεία που προβλέπει ο νέος νόμος  για την εκπαίδευση, όπου θα γίνονται δεκτά «άριστα παιδιά» κατόπιν εξετάσεων είναι οπισθοδρόμηση. Tα «πρότυπα» σχολεία δεν έχουν σχέση με τα πειραματικά, όπου δοκιμάζονται οι καινοτόμες εκπαιδευτικές διαδικασίες. Στα πειραματικά τα παιδιά επιλέγονται με κλήρωση, ώστε να είναι αξιόπιστη η εξαγωγή συμπερασμάτων από κάθε πειραματική εκπαιδευτική διαδικασία.

Γιατί όμως τα «πρότυπα» είναι ξεπερασμένα σύμφωνα με τις σύγχρονες εκπαιδευτικές αντιλήψεις; Δεν αξίζουν τα χαρισματικά παιδιά  περιβάλλον κατάλληλο για τα ταλέντα τους;  Η σύγχρονη έρευνα έχει απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα[i]

Πράγματι τα χαρισματικά παιδιά συχνά πλήττουν στην τάξη, κοινωνικοποιούνται δυσκολότερα ή γίνονται θύματα εκφοβισμού. Είναι όμως λύση η γκετοποίηση; Ο διαχωρισμός δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει, όπως λαθεμένη αποδείχθηκε η ασυλοποίηση παιδιών που χρήζουν ειδικής αγωγής. Η σύγχρονες αντιλήψεις επιδιώκουν την ενσωμάτωση και όχι τον, βολικό για τους ενηλίκους, διαχωρισμό.

Ας εξετάσουμε νηφάλια τα σοβαρά προβλήματα των «προτύπων»:

Χρειαζόμαστε στην Ελλάδα ιδιωτικά πανεπιστήμια;*

Το Χάρβαρντ

Πολύ μελάνι χύνεται για αναθεώρηση του άρθρου 16 του συντάγματος, που κατοχυρώνει τον δημόσιο χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Τι αποκαλούμε όμως «ιδιωτικά πανεπιστήμια»; Διεθνώς τα πανεπιστήμια δεν παράγουν κέρδος. Και μόνο το κόστος συνδρομών σε επιστημονικά περιοδικά υπερκαλύπτει τα έσοδα από δίδακτρα.    Εκθετικά μεγαλύτερες είναι η ανάγκες σε κτιριακές υποδομές, εργαστήρια, περιβάλλον πράσινο ή σε αμοιβές καθηγητών. Τα σοβαρά λοιπόν «ιδιωτικά» πανεπιστήμια, απλά ανήκουν σε κοινωφελή ιδρύματα ή εκκλησίες. Τα περισσότερα, όπως το Χάρβαρντ, ιδρύθηκαν πριν από αιώνες με χρήματα δωρητών. Δωρητές ίδρυσαν και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, αλλά το παραχώρησαν στην πολιτεία γιατί το κόστος λειτουργίας ξεπερνούσε την οικονομική τους επιφάνεια.

Έχει όμως η Ελλάδα ανάγκη επιπλέον πανεπιστημίων, που αδυνατεί να ιδρύσει το κράτος, ώστε να προσφύγουμε σε ιδιώτες χορηγούς; Δυστυχώς συμβαίνει το αντίστροφο: Υπερπληθώρα ΑΕΙ-ΤΕΙ με υπέρογκο αριθμό φοιτητών σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας.

Τελικά ποια είναι η προοπτική των επιστημόνων μας; Όταν ένας υδραυλικός, απόφοιτος λυκείου, έχει τριπλάσια εισοδήματα από έναν χημικό, φιλόλογο ή ακόμα και μηχανικό, πρέπει να επανεξετάσουμε σοβαρά τον επαγγελματικό προσανατολισμό και όχι την ιδεοληπτική κόντρα δημόσιων/ιδιωτικών πανεπιστημίων. Πρέπει να μετρήσουμε πόσα πτυχία ιατρικής δίνουμε ετησίως σε σύγκριση με τις χώρες που έχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια, τις οποίες πιπιλάει σαν καραμέλα η ΝΔ. Αν διαπιστώναμε έλλειψη, ας αναζητούσαμε ιδιώτες χορηγούς για να φτιάξουμε νέες ιατρικές σχολές. Όλα τα στοιχεία όμως δείχνουν το αντίθετο! Στην Ελλάδα εκπαιδεύουμε πολύ περισσότερους επιστήμονες σε σχέση με τον πληθυσμό μας και, όταν φεύγουν στο εξωτερικό, θρηνούμε για το brain drain.

Γιατί όμως η Ελλάδα γέμισε σχολές; Διότι μετά τον εμφύλιο, η μοναδική άμυνα του λαού απέναντι στο πελατειακό-κομματικό κράτος ήταν η μόρφωση και κατ’ επέκταση το «χαρτί». Αυτή η φενάκη, ότι το «χαρτί» εξακολουθεί να εγγυάται επαγγελματική προκοπή και κοινωνική αναγνώριση, στρέβλωσε τον επαγγελματικό προσανατολισμό.

Στην Ελλάδα δεν χρειαζόμαστε περισσότερα ΑΕΙ-ΤΕΙ. Εάν αλλάξουμε το σύνταγμα θα ανωτατοποιηθούν κάποια ΙΕΚ και θα χρυσοπληρώνουν οι γονείς σπουδές για όσα παιδιά δεν πέτυχαν στις εισαγωγικές.

Τι επαγγελματική αξία έχουν αυτά τα πτυχία; Στις ΗΠΑ και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα επαγγελματικά δικαιώματα δεν εξασφαλίζονται με πτυχία αλλά με σκληρές αντικειμενικές εξετάσεις στις αντίστοιχες επαγγελματικές ενώσεις. Στην Ελλάδα αντίθετα το πτυχίο εξασφαλίζει επαγγελματικά δικαιώματα. Έχουμε έτσι τον παραλογισμό ιδιωτικά ΙΕΚ συνδεδεμένα με βρετανικά κολλέγια να δίνουν πτυχία, χωρίς καμία επαγγελματική αξία στη Βρετανία, αλλά ισοδύναμα, στην Ελλάδα, με αυτά του Οικονομικού Πανεπιστημίου.

Η απάντηση λοιπόν στην αγωνία των παιδιών δεν είναι να ιδρύσουμε ακόμα περισσότερα ιδιωτικά ή δημόσια ΑΕΙ-ΤΕΙ για ακόμα περισσότερους γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς ή managers, και ύστερα να χύνουμε κροκοδείλια δάκρυα επειδή δουλεύουν σερβιτόροι ή ξενιτεύονται.

Η απάντηση είναι σύγχρονο λύκειο με σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό, ώστε ένας εργάτης να έχει ίδια υπευθυνότητα και κοινωνική αποδοχή με έναν επιστήμονα, όπως συμβαίνει στην Γερμανία, όπου για να λέγεσαι αγρότης απαιτούνται 3 χρόνια επαγγελματικής εκπαίδευσης. Η απάντηση είναι σύγχρονη αγροτική εκπαίδευση, ώστε να αναδειχθούν τα μοναδικά στον πλανήτη προϊόντα μας.

Η απάντηση είναι η παραγωγική ανασυγκρότησης της χώρας, ώστε να βρίσκουν τα παιδιά μας δουλειά.

Το αίτημα για περισσότερα ιδιωτικά πανεπιστήμια, είτε πρόκειται για ιδεοληπτική νεοφιλελεύθερη εμμονή, είτε για εξαπάτηση νέων που θα χρυσοπληρώσουν σπουδές χωρίς επαγγελματική προοπτική.

*Με αφορμή την ομιλία μου στην Βουλή για την συνταγματική αναθεώρηση.

Coronavirus menaces the old and ill global economy

Picture from  commons.wikipedia.org

Mankind confronts an unprecedented situation.

A virus, with low mortality rate, but great potential for dispersal, brings societies and economies back to humility and demolishes the illusion of human omnipotence over nature which has been dominant during the last decades. This is not the first time the “God Syndrome” collapses. Indonesia’s tsunami exterminated more than 250.000 people in a few hours. Katrina hurricane proved that US civil protection is a bad joke.

But why is it that a virus with relatively low mortality rate lead humanity to a global quarantine? Why are we driven in one of the most post-war serious crisis, a crisis with unpredictable and unforeseen consequences?

Is it that the governments feared the possibility of half million people dead? I don’t think they have this sensitivity. Unfortunately, according to the EU special report 2018[i] air pollution alone annually kills 400.000 people in EU, and we don’t see any “governmental sensitivity” there either.

The real reason of the global quarantine has nothing to do with sensitivity. What Governments feared was the collapse of the health system by the simultaneous need of hospitalization of hundreds of thousands of people. Without global quarantine, it is estimated that, by the end of April, only one

 Picture from commons.wikipedia.org

intensive care unit for 15 critically ill patients would have been available, not mentioning all the other every-day hospitalization needs (accidents, heart attacks etc.). Without the quarantine, medical health care staff would have been obliged to cast lots in order to choose who would be hospitalized and who would die without any intensive medical assistance. Unfortunately, this was the cruel case for Italy, where in some communities the total mortality rate raised to 400%, not only from Covid 19, but from any other reason that the collapsed health system failed to confront.

But why has the health system of most of the rich and strong countries proved so vulnerable? How is it possible that “giants” of capitalism turn out to be so unfortified?

The answer is simple. According to the Credit Suisse Global wealth report 2019[ii], 0,9% of individuals own 43,9% of the world's wealth.  The 700 billion Euros that will fall on the European Market as financial support for the devastating effects of Coronavirus, is almost nothing comparing to the 158,3 trillion $ held by 0,9% of the richest capital owners of the planet. Did these tremendous “financial giants” ever helped during crises? Unfortunately, no! To give an example, until 17 March 2020, 10-12 trillion Euros have been lost in the stock markets. This means that the strong players sold out their stocks while Markets and businesses were seeking financial aid, to confront the crisis.

While most countries (meaning us, the taxpayers) are offering financial liquidity, capital owners do just the opposite. This self-destructive economy model wastes financial resources when nobody needs them, but becomes needy when these resources are necessary and vital during a threat.

The current vulnerability of the “strong” economies, reminds us of the Lehman Brothers crisis. The disaster was not caused mainly by the banks' exposure to toxic loans.  Multiple damages have been provoked when capital owners withdrew their funds from the economic system, and the public sector in many countries was forced to over-indebtedness to save the real economy and society.

So, in times of crisis, accumulated capital, instead of becoming a lifeline, becomes a burden that “overturns the ship”. The implications of this - absolutely necessary - quarantine remain unknown in this time, as well as its consequences to the global economy.

Unfortunately, we can predict who shall pay the cost: Certainly not the capital holders. Once again, it’s the public sector that shall support jobs and businesses that remain closed. The richest 1% shall withdraw funds to invest again in more convenient times. In other words, they will do the exact opposite of what a solidarity society should do: share the burdens of the crisis.

There has been no other period in the history of mankind where the economy has functioned as a funnel for the transfer of more and more wealth into the hands of the few wealthy, and for them to contribute nothing in times of crisis.

For all those reasons economies and societies are unguarded and quarantine was more than necessary. Governments that were aware of their weaknesses made quick decisions and avoided the collapse of their health systems.

But will humanity remain hostage of a casino-like economy, or will Coronavirus shall become a cruel

 Picture from Commons.Wikipedia.org

lesson that teaches us to strengthen the public goods (health, education, social protection, research etc.) so that we are not unprotected and defenseless in time of crises?

Mankind paid dearly for the recession of the 1930s with Nazism and the World War. In Bretton Woods the allies shouted “NEVER AGAIN”, but the lessons were quickly forgotten and the global economy has been proven defenseless against a virus that luckily has less than 3% mortality rate.

If a virus can cause such a global disaster, let us all consider the catastrophical impact and the trillions of $ the climate crisis shall cost.  There is no excuse for delays. In Greece we have a saying: “The wise cook before they get hungry”.

---

[i] https://op.europa.eu/webpub/eca/special-reports/air-quality-23-2018/en/

[ii] https://www.credit-suisse.com/about-us/en/reports-research/global-wealth-report.html

Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΗΝ ΑΡΡΩΣΤΗ ΚΑΙ ΓΕΡΑΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Από commons.wikipedia.org

Η ανθρωπότητα βιώνει μία πρωτόγνωρη κατάσταση.

Αφού βιώσαμε για μερικές δεκαετίες την ύβρι του «Άνθρωπου-Θεού» που είναι υπεράνω της φύσης, ένας ιός, με χαμηλή θνησιμότητα, αλλά μεγάλη δυνατότητα διασποράς, μας επαναφέρει στην ταπεινότητα. Η ανθρώπινη ύβρις δεν καταρρέει για πρώτη φορά. Το τσουνάμι στην Ινδονησία σκότωσε σε λίγη ώρα περίπου 250.000 ανθρώπους και ο τυφώνας Κατρίνα απέδειξε ότι η πολιτική προστασία στις ΗΠΑ είναι μαύρο ανέκδοτο.

Γιατί όμως ένας ιός με σχετικά χαμηλή θνησιμότητα, οδηγεί την ανθρωπότητα σε παγκόσμια καραντίνα; Γιατί οδηγούμαστε σε μία από τις σοβαρότερες μεταπολεμικές κρίσεις με απρόβλεπτες συνέπειες;

Φοβήθηκαν άραγε οι κυβερνήσεις την πιθανότητα για περισσότερους από 200.000 νεκρούς; Μακάρι!. Δυστυχώς μόνο η ατμοσφαιρική ρύπανση σκοτώνει ετησίως 400.000 στην Ε.Ε.[i] (6.000 μόνο στην Αττική) χωρίς να βλέπουμε τέτοια ευαισθησία.

Ομιλία Γ. Τσιρώνη για την "Πράσινη και Βιώσιμη Ανάπτυξη" στο "4o Φεστιβάλ Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας GRBOSSIBLE", 29 & 30/11/2019

Κυρίες και κύριοι,

Καταρχάς οφείλω  να συγχαρώ τους διοργανωτές για την εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία τους, γιατί είναι πλέον επιτακτική και κατεπείγουσα η ανάγκη μιας γενναίας στροφής της οικονομίας μας στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας.

Τα μηνύματα που παίρνουμε δεν είναι ενθαρρυντικά για το οικονομικό μοντέλο, που ακολουθήσαμε τα τελευταία 50 χρόνια, μετά την πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 70 και την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού τη δεκαετία του 90.

Θα αναφέρω μερικά εξόχως ανησυχητικά γεγονότα:

-Θα ξεκινήσω από την κλιματική κρίση. Σύμφωνα με τη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος και της Ακαδημίας Αθηνών, που αποτελεί και το επίσημα αποδεκτό ντοκουμέντο της ελληνικής πολιτείας, η κλιματική κρίση θα κοστίσει στη χώρα 700 δις, μέχρι το 2100, δηλαδή ποσό διπλάσιο του δημοσίου χρέους. Αν λοιπόν τα πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, που εξυπηρετούν αυτό το χρέος, στραγγαλίζουν την οικονομία και την ανάπτυξη, πώς είναι δυνατόν να προσθέσουμε σε αυτή την υποχρέωση άλλο ένα 4,5% του ΑΕΠ; Και δεν μιλάμε για ένα χρέος που κάποιοι καλοπροαίρετοι δανειστές μπορούν να το παρατείνουν ή να το περικόψουν, γιατί οι ζημίες στον τουρισμό ή την αγροτική παραγωγή, ούτε θα παρατείνονται, ούτε θα περικόπτονται. Δεν πρόκειται όμως μόνο για τις οικονομικές επιπτώσεις. Ο ΟΗΕ εκτιμά σε 100 εκατομμύρια τους κλιματικούς πρόσφυγες. Η πλειοψηφία τους θα επιδιώξει να φθάσει στην Ευρώπη. Φαντάζεστε τον πολιτικό σεισμό, όταν η ευρωπαϊκή συνοχή απειλείται σήμερα από λίγα εκατομμύρια πρόσφυγες, από τον πόλεμο στη Συρία;

-Θα προχωρήσω με τον στραγγαλισμό της πραγματικής οικονομίας από τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Ζήσαμε την κρίση του 2008, αλλά τα κέντρα πολιτικών αποφάσεων συνεχίζουν να ελέγχονται από κολοσσούς όπως η Goldmann Sachs. Πέρα από το εξωφρενικό παγκόσμιο χρέος, έχουμε πλέον να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο να κλείνουν επιχειρήσεις, όχι επειδή δεν ήταν βιώσιμες, αλλά επειδή το κλείσιμο τους συμφέρει περισσότερο τη βραχυχρόνια κερδοσκοπία, από τη συνέχιση της λειτουργίας τους.

-Και άφησα για το τέλος την κατάρρευση της κοινωνικής συνοχής. Όλο και μεγαλύτερη μερίδα πολιτών στερούνται δημόσια αγαθά και κυρίως το δίκτυ ασφαλείας. Η κοινωνική συνοχή δεν είναι φιλανθρωπία. Είναι ο αναγκαίος πυλώνας, που ανά τους αιώνες ξεχωρίζει τις ακμάζουσες από τις παρακμάζουσες κοινωνίες.

Δεν χρειάζεται να συνεχίσω αυτή τη ζοφερή απαρίθμηση. Άλλωστε έγκριτοι οικονομολόγοι, από τον πυρήνα του οικονομικού συστήματος, όπως ο Λέστερ Θάροου έχουν επισημάνει το αδιέξοδο. Ακόμα και ο Τζορτζ Σόρος, αναφέρεται στην Κρίση του καπιταλισμού και επισημαίνει ότι η κοινωνία απειλείται με κατάρρευση, επειδή οι κερδοσκοπικές λογικές έσπασαν την κάψα του χρηματιστηρίου και διείσδυσαν σε όλες τις σφαίρες της οικονομικής δραστηριότητας.

Δυστυχώς αυτή η κρίση έχει πλέον επεκταθεί και στην πολιτική συμπεριφορά των πολιτών, που αντιδρούν υπερψηφίζοντας πρόσωπα όπως τον Τράμπ, τον Μπόρις Τζόνσον τη Λεπέν ή τον Όρμπαν.

Επιτρέψτε μου να κάνω μία πολιτική εκτίμηση: Και τα δύο οικονομικά μοντέλα του 20^ου αιώνα απέτυχαν δραματικά να διασφαλίσουν την ευημερία επειδή στηρίχθηκαν στο αντίθετο της βιωσιμότητας:

-Στη βία, το φόβο ή τους πολέμους.

-Στην υπερεκμετάλλευση φυσικών και ανθρώπινων πόρων.