ΔΑΣΗ: Ο ΠΟΛΥΤΙΜΟΣ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΣ

Τα δάση μας έγιναν ξανά δραματικοί πρωταγωνιστές της επικαιρότητας. Τα θυμόμαστε όταν πυρκαγιές κατατρώνε ανυπολόγιστο πλούτο, και θριαμβολογούμε αν αποφύγουμε απώλειες ανθρώπων και περιουσιών.

Φέτος είχαμε και μία «ευνοϊκή» εξέλιξη: ο Πρωθυπουργός και άλλοι πολιτικοί, στις γνωστές πασαρέλες με τα μανίκια σηκωμένα και φόντο τα πυροσβεστικά αεροπλάνα, ανακάλυψαν την κλιματική αλλαγή, έστω και στα λόγια.

Ας θυμηθούμε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η κλιματική κρίση θα κοστίσει μέχρι το 2100 περίπου 700 δις€, δηλαδή ποσό διπλάσιο από το χρέος της χώρας.

Φταίει όμως μόνο η κλιματική κρίση για τις όλο και μεγαλύτερες πυρκαγιές;

Η βασικότερη αιτία είναι η εγκατάλειψη. Τα δάση μας δεν υλοτομούνται και δεν βόσκονται. Επί αιώνες αυτά τα βουνά εξέθρεφαν περισσότερα από 30.000.000 αιγοπρόβατα. Σήμερα είναι λιγότερα από 10.000.000. Το 2017, υπογράψαμε με τον συνάδελφο μου Σωκράτη Φάμελλο μία εκκρεμότητα δεκαετιών: τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης. Οι περιφέρειες οφείλουν τάχιστα να τα εκπονήσουν. Όσο δεν υπάρχουν φυτοφάγα ζώα η τροφή μετατρέπεται σε …μπουρλότο.

Στην Ελλάδα η δασική οικονομία συνεισφέρει λιγότερο από 0,1% του ΑΕΠ, ενώ σε χώρες με την μισή δασοκάλυψη συνεισφέρει 2%. Με τον νέο νόμο 4423/16 ενισχύσαμε τους δασικούς συνεταιρισμούς, ώστε να αποτελέσουν υγιείς και βιώσιμες οικονομικές μονάδες. Μέχρι στιγμής δυστυχώς εισάγουμε πέλετς από την Βουλγαρία.

Με 20ετή καθυστέρηση εντάξαμε το 2015 στο ΕΣΠΑ τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ) των περιοχών NATURA. Χωρίς τις μελέτες είναι αδύνατον να σχεδιάσουμε τι και πού επιτρέπεται ή απαγορεύεται. Η ορθή διαχείριση των περιοχών Natura πέρα από την πολύτιμη προστασία αποφέρει στην Ε.Ε. 200 δις€ τον χρόνο, δηλαδή στην Ελλάδα θα αντιστοιχούσαν περισσότερα από 10δις€. Δυστυχώς στην Ελλάδα, όχι μόνο δεν κερδίζουμε τίποτα από τις Natura, που αποτελούν σχεδόν το ένα τρίτο της χώρας, αλλά αφήνοντας τες στο έλεος της αυθαιρεσίας, θα πληρώνουμε δυσθεώρητα πρόστιμα επειδή δεν ολοκληρώσαμε τις μελέτες και τα αναγκαία Προεδρικά διατάγματα.

Φοβάμαι ότι εκ του πονηρού οι εκπρόσωποι της νέας κυβέρνησης θυμήθηκαν ξαφνικά την κλιματική κρίση. Όχι για να σχεδιάσουν την ουσιαστική της αντιμετώπιση, αλλά για να κρύψουν τις διαχρονικές ευθύνες τους για την εγκατάλειψη!

Ελάχιστες κυβερνήσεις από τον εμφύλιο μέχρι σήμερα ανέπτυξαν ουσιαστική στρατηγική για να ξαναζωντανέψουν οι ορεινές και δασικές περιοχές. Οι δασικοί χάρτες, τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης, οι ΕΠΜ και η ενίσχυση των δασικών συνεταιρισμών, είναι τα αρχικά θεμέλια μιας πολυετούς προσπάθειας.

Πέρα όμως από τον εφιαλτικό κίνδυνο του συνδυασμού κλιματικής αλλαγής και εγκατάλειψης, το σπουδαιότερο όπλο ενάντια στις πυρκαγιές είναι η πρόληψη. Για κάθε εκατομμύριο, που θα επενδύαμε στην πρόληψη θα γλυτώναμε πολλαπλάσια εκατομμύρια από την κατάσβεση και τις καταστροφές.

Η πρόληψη δεν είναι μόνο εξοικονόμηση: Οι δαπάνες τις πρόληψης θα πήγαιναν κυρίως σε ανθρώπους, που θα εργαστούν στις περιοχές. Με τον μισθό τους θα ψωνίσουν στους μαγαζάτορες τις περιοχής. Θα στείλουν τα παιδιά τους στα τοπικά σχολεία. Τα λεφτά αυτά θα τονώσουν την τοπική οικονομία. Αντίθετα οι δαπάνες της κατάσβεσης είναι κυρίως καύσιμα και ανταλλακτικά.

Δυστυχώς οι θεσμοί, που μας επέβαλαν τα μνημόνια, ήταν αλλεργικοί σε προσλήψεις. Προτιμούν να πληρώνουν πολλαπλάσια στις καταστροφές, παρά σε μισθούς και φοβάμαι ότι και η νέα κυβέρνηση έχει την ίδια ιδεοληψία.

Μακάρι να επενδύσουμε σε νέα πανάκριβα αεροπλάνα και ελικόπτερα. Πιο φθηνό όμως και αποτελεσματικό θα ήταν να επενδύσουμε στους ανθρώπους και στο ζωντάνεμα των περιοχών.