Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία

Η ενσάρκωση ενός ονείρου

Ξεκίνησε σαν μία εναλλακτική ιδέα. Σαν ένας διαφορετικός τρόπος να εργαζόμαστε. Οι περισσότεροι απλά το εφαρμόσαμε στην δουλειά μας, χωρίς κάποιο θεσμικό πλαίσιο: Απλά μοιράζαμε όλα τα κέρδη, αναλογικά με τις ώρες που είχαμε εργαστεί. Κάποιοι, πιο ονειροπόλοι αφιερώθηκαν στον εθελοντισμό και απλά μοιράζονταν ένα μικρό εισόδημα για να καλύπτουν τα χρειώδη.

Στην πιο απόλυτη μορφή, κάποιοι άλλοι απαρνήθηκαν τις καριέρες και τον αστικό τρόπο ζωής και επιχείρησαν μια κοινοβιακή ζωή στην φύση.

Για πολλά χρόνια η εναλλακτική ιδέα ξεκινούσε από την άρνηση της καριέρας, την άρνηση του βιασμού της φύσης, την άρνηση του καταναλωτισμού, την άρνηση του άγριου ρυθμού της μεγαλούπολης.

Η υπόλοιπη κοινωνία αντιμετώπιζε αυτόν τον πειραματισμό με ποικίλα συναισθήματα: Ειρωνεία, συγκατάβαση, συμπάθεια ανάμικτη με περιφρόνηση, όπως συμπαθούμε τον άκακο τρελό του χωριού. Άλλωστε η υπόλοιπη κοινωνία «ζούσε καλύτερα» «κέρδιζε περισσότερα» «ντυνόταν καλύτερα». Η υπόλοιπη κοινωνία βίωνε το κύρος του τελευταίου μοντέλου αυτοκινήτου, της σύγχρονης κατοικίας στο καλό προάστιο, τα delicatessen, τις φωτογραφίες που τραβήξαμε με την υπερσύγχρονη κάμερα στα τουριστικά θέρετρα!

Στην υπόλοιπη κοινωνία συγκρούονταν δύο κοινωνικά μοντέλα: Η ισότητα του υπαρκτού σοσιαλισμού, με την εργασιακή βεβαιότητα, την σίγουρη εκπαίδευση, την εξασφαλισμένη υγειονομική περίθαλψη και η δυτική ευημερία με το άφθονο άγχος και το όνειρο της οικονομικής επιτυχίας. Υπήρχε βέβαια και ένα ποσοστό «ανίκανων» ανέργων που σερνόταν στις μητροπόλεις του καπιταλισμού σαν μπαμπούλας, για όσους αναρωτιόντουσαν εάν αξίζει να διακινδυνεύσουμε τον καλό μισθό και την καριέρα για να βλέπουμε περισσότερο τα παιδιά μας.

Και στο περιθώριο πάντα υπήρχαν αυτοί οι χαρούμενοι γραφικοί τύποι, που ζούσαν με τα ελάχιστα, περνούσαν τις Κυριακές τους φυτεύοντας δένδρα, φρόντιζαν άστεγους ή βράζανε χειροποίητες μαρμελάδες.

Μετά την δεκαετία του 80 η κατάρρευση του σοσιαλιστικού κόσμου οδήγησε στην κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού. Βαθμιαία, η μεσαία τάξη άρχισε να συρρικνώνεται, οι δουλειές να λιγοστεύουν, η ζωή να ακριβαίνει. Αυτονόητες δωρεάν υπηρεσίες άρχισαν να κοστίζουν. Το 12ωρο, που κάποτε ήταν επιλογή των workaholics, έγινε προϋπόθεση για έναν μισθό πείνας.

Από pxhere.com

Ταυτόχρονα η προστασία του περιβάλλοντος, από μία ηθική στάση απέναντι στα υπόλοιπα έμβια όντα, αρχίζει να γίνεται αναγκαιότητα, αφού η κατασπατάληση των πόρων αρχίζει να κοστίζει πολύ ακριβά: Τα νερά μολύνθηκαν και λιγόστεψαν. Οι χωματερές άρχισαν να πνίγουν τις πόλεις. Τα πανάκριβα αυτοκίνητα στραγγάλισαν τις πόλεις, αλλά στραγγαλίστηκαν με την σειρά τους και έφτασαν να κινούνται με ρυθμούς …πεζού

Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα οι «γραφικές» συντροφιές, με τις ελάχιστες ανάγκες, με τις ανθρώπινες εργασιακές σχέσεις και την αρμονική σχέση με την φύση, αποδείχθηκαν πιο βιώσιμες από πολλές κερδοσκοπικές εταιρίες.

Άρχισαν να πληθαίνουν και να κατακτούν ένα μερίδιο της οικονομίας, διατηρώντας ωστόσο την βασική τους φυσιογνωμία:

·        Σεβασμό στην φύση και τους πόρους

Από pxhere.com

·        Δίκαιη μοιρασιά του οικονομικού αποτελέσματος σε όσους εργάζονται.

·        Δημοκρατική λήψη αποφάσεων

·        Κοινωνική προσφορά.

Άρχισαν μάλιστα να έχουν και στρατηγικά  πλεονεκτήματα: Ποιότητα προϊόντων, άμεση σχέση με τον καταναλωτή και οικοδόμηση εμπιστοσύνης.

Έτσι η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία σήμερα στην Γαλλία έχει ήδη κατακτήσει το 10% του ΑΕΠ.

Δυστυχώς στην Ελλάδα της κρατικοδίαιτης «επιχειρηματικότητας», όπου η λαμογιά δήλωνε «μαγκιά», ακόμα και οι έντιμοι επιχειρηματίες, μικρομεσαίοι και δημόσιοι υπάλληλοι είχαν φτάσει να θεωρούνται …κορόιδα. Είναι εύκολο να αναλογιστούμε την κοινωνική αποδοχή των εθελοντών ή των πρωτοβουλιών που έβαζαν το συλλογικό καλό πάνω από το ατομικό συμφέρον!

Είναι λοιπόν πολύ δύσκολο να περιγραφεί το συναίσθημα που νιώσαμε χθες όταν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έβαλε τις πρωτοβουλίες αυτές στο κέντρο της πολιτικής και της οικονομίας.

Φυσικά ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς και αβέβαιος. Ξέρουμε όμως ότι η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία δεν είναι πλέον ένα όνειρο, αλλά μία αναγκαιότητα.

Ξέρουμε ότι μπορούμε να φτιάξουμε τον δρόμο περπατώντας.