Κυρίες
και κύριοι,
Καταρχάς
οφείλω να συγχαρώ τους διοργανωτές για
την εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία τους, γιατί είναι πλέον επιτακτική και
κατεπείγουσα η ανάγκη μιας γενναίας στροφής της οικονομίας μας στην κατεύθυνση
της βιωσιμότητας.
Τα
μηνύματα που παίρνουμε δεν είναι ενθαρρυντικά για το οικονομικό μοντέλο, που
ακολουθήσαμε τα τελευταία 50 χρόνια, μετά την πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας
του 70 και την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού τη δεκαετία του 90.
Θα
αναφέρω μερικά εξόχως ανησυχητικά γεγονότα:
-Θα
ξεκινήσω από την κλιματική κρίση. Σύμφωνα με τη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος
και της Ακαδημίας Αθηνών, που αποτελεί και το επίσημα αποδεκτό ντοκουμέντο της
ελληνικής πολιτείας, η κλιματική κρίση θα κοστίσει στη χώρα 700 δις, μέχρι το
2100, δηλαδή ποσό διπλάσιο του δημοσίου χρέους. Αν λοιπόν τα πλεονάσματα 3,5% του
ΑΕΠ, που εξυπηρετούν αυτό το χρέος, στραγγαλίζουν την οικονομία και την
ανάπτυξη, πώς είναι δυνατόν να προσθέσουμε σε αυτή την υποχρέωση άλλο ένα 4,5%
του ΑΕΠ; Και δεν μιλάμε για ένα χρέος που κάποιοι καλοπροαίρετοι δανειστές
μπορούν να το παρατείνουν ή να το περικόψουν, γιατί οι ζημίες στον τουρισμό ή
την αγροτική παραγωγή, ούτε θα παρατείνονται, ούτε θα περικόπτονται. Δεν
πρόκειται όμως μόνο για τις οικονομικές επιπτώσεις. Ο ΟΗΕ εκτιμά σε 100
εκατομμύρια τους κλιματικούς πρόσφυγες. Η πλειοψηφία τους θα επιδιώξει να
φθάσει στην Ευρώπη. Φαντάζεστε τον πολιτικό σεισμό, όταν η ευρωπαϊκή συνοχή
απειλείται σήμερα από λίγα εκατομμύρια πρόσφυγες, από τον πόλεμο στη Συρία;
-Θα
προχωρήσω με τον στραγγαλισμό της πραγματικής οικονομίας από τον
χρηματοπιστωτικό τομέα. Ζήσαμε την κρίση του 2008, αλλά τα κέντρα πολιτικών αποφάσεων
συνεχίζουν να ελέγχονται από κολοσσούς όπως η Goldmann Sachs. Πέρα από το εξωφρενικό παγκόσμιο
χρέος, έχουμε πλέον να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο να κλείνουν επιχειρήσεις,
όχι επειδή δεν ήταν βιώσιμες, αλλά επειδή το κλείσιμο τους συμφέρει περισσότερο
τη βραχυχρόνια κερδοσκοπία, από τη συνέχιση της λειτουργίας τους.
-Και
άφησα για το τέλος την κατάρρευση της κοινωνικής συνοχής. Όλο και μεγαλύτερη
μερίδα πολιτών στερούνται δημόσια αγαθά και κυρίως το δίκτυ ασφαλείας. Η
κοινωνική συνοχή δεν είναι φιλανθρωπία. Είναι ο αναγκαίος πυλώνας, που ανά τους
αιώνες ξεχωρίζει τις ακμάζουσες από τις παρακμάζουσες κοινωνίες.
Δεν
χρειάζεται να συνεχίσω αυτή τη ζοφερή απαρίθμηση. Άλλωστε έγκριτοι
οικονομολόγοι, από τον πυρήνα του οικονομικού συστήματος, όπως ο Λέστερ Θάροου
έχουν επισημάνει το αδιέξοδο. Ακόμα και ο Τζορτζ Σόρος, αναφέρεται στην Κρίση
του καπιταλισμού και επισημαίνει ότι η κοινωνία απειλείται με κατάρρευση,
επειδή οι κερδοσκοπικές λογικές έσπασαν την κάψα του χρηματιστηρίου και
διείσδυσαν σε όλες τις σφαίρες της οικονομικής δραστηριότητας.
Δυστυχώς
αυτή η κρίση έχει πλέον επεκταθεί και στην πολιτική συμπεριφορά των πολιτών,
που αντιδρούν υπερψηφίζοντας πρόσωπα όπως τον Τράμπ, τον Μπόρις Τζόνσον τη
Λεπέν ή τον Όρμπαν.
Επιτρέψτε
μου να κάνω μία πολιτική εκτίμηση: Και τα δύο οικονομικά μοντέλα του 20ου
αιώνα απέτυχαν δραματικά να διασφαλίσουν την ευημερία επειδή στηρίχθηκαν στο
αντίθετο της βιωσιμότητας:
-Στη βία, το φόβο ή τους πολέμους.
-Στην
υπερεκμετάλλευση φυσικών και ανθρώπινων πόρων.
