Η εισήγηση μου στο Προοδευτικό Φόρουμ στις 16-17 Μαρτίου 2018
Καλημέρα σε
όλες και όλους και ευχαριστώ τους διοργανωτές για την σημαντική πρωτοβουλία
τους.
Θα ήθελα να
διορθώσω τον τίτλο της σημερινής μας συνάντησης και να μιλήσω, όχι για ΕΝΩΣΗ
ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΕΝΩΣΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ
Σε αυτή την
συζήτηση κάποιες και κάποιοι μπορούν να πιάσουν το νήμα από διαφορετικές
οπτικές γωνίες.
- Για παράδειγμα οι Ευρωπαίοι Πράσινοι θα ξεκινήσουν από την κλιματική αλλαγή: Αν οι πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη κλυδωνίστηκαν από 100.000 πρόσφυγες, μπορούμε να διανοηθούμε τι θα συμβεί από 50.000.000 κλιματικούς πρόσφυγες;
- Αριστεροί διανοητές ξεκινούν από την αντικειμενική φτωχοποίηση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων, και την διαρκώς εντεινόμενη συσσώρευση του πλούτου στα χέρια ελαχίστων.
- Ορθόδοξα λενινιστικά ή τροτσκιστικά κόμματα νιώθουν απόλυτα δικαιωμένα: Ο καπιταλισμός από το 1989 και ύστερα δείχνει το πιο κυνικό του πρόσωπο. Παραδόξως η εκλογική τους δύναμη είναι αμελητέα.
Η ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ
Ωστόσο ο
νεοφιλελευθερισμός παραμένει η κυρίαρχη πολιτική δύναμη και πρέπει να
διαπιστώσουμε τις αιτίες.
Ο καπιταλισμός
δεν κυριάρχησε τυχαία.
Αν
υπολογίσουμε πόσοι άνθρωποι πέθαιναν στον πλανήτη από αρρώστιες, πολέμους και
πείνα σε όλα τα προηγούμενα οικονομικά συστήματα και πόσοι πεθαίνουν τώρα, θα
συνειδητοποιήσουμε ότι μόλις πριν 200 χρόνια οι αρρώστιες η πείνα και οι
πόλεμοι ήταν η φυσική τάξη πραγμάτων, ενώ σήμερα είναι μία απεχθής εξαίρεση.
Ταυτόχρονα ο
θρησκευτικός σκοταδισμός υποχώρησε δραματικά: Μία μοναδική στα ιστορικά χρονικά
πλειοψηφία παιδιών πάει σχολείο και μαθαίνει να σκέφτεται ορθολογικά, είτε πάει
σχολείο στην Κίνα, είτε στη Νιγηρία, είτε στη Νορβηγία.
Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ
ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Ενώ όμως ο
φιλελευθερισμός μοιάζει κυρίαρχος, ξαφνικά βλέπουμε τους εραστές του Άουσβιτς
να σηκώνουν με θράσος το κεφάλι, άλλοτε συγκεκαλυμμένα και άλλοτε απροκάλυπτα
και να αποτελούν μία υπολογίσιμη πολιτική δύναμη.
ΕΝΑ ΒΗΜΑ
ΠΙΣΩ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΙΤΙΩΝ
Κατά
την ταπεινή μου γνώμη πριν απαντήσουμε στο τι Ευρώπη θέλουμε, αξίζει να
απαντήσουμε πρώτα σε κάποια πιο θεμελιώδη ερωτήματα:
1. Είναι ο καπιταλισμός αιώνιος;
Βιώνουμε το τέλος της ιστορίας; Προσέξτε: Δεν ρωτάω εάν ο καπιταλισμός εξασφαλίζει την ανθρώπινη ευημερία. Ούτε η
Αίγυπτος των Φαραώ εξασφάλιζε στους κατοίκους ευημερία, αφού οι
περισσότεροι ήταν δούλοι και ζούσαν σε άθλιες συνθήκες, αλλά αυτό δεν εμπόδισε
το καθεστώς αυτό να επιβιώσει για μερικές χιλιάδες χρόνια. Είναι λοιπόν διαφορετικής φύσης το ερώτημα εάν μία κοινωνία είναι
δίκαιη από το εάν μία κοινωνία είναι βιώσιμη για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.
2. Εάν αποδείξουμε, ότι ο καπιταλισμός
δεν είναι βιώσιμος, τι μας κάνει να πιστεύουμε ότι μία όσμωση δυνάμεων της
Αριστεράς και της Οικολογίας μπορεί να είναι μέρος της λύσης;
