Το "φθινόπωρο" της Κεντροαριστεράς

Έντουαρντ Μπερνστάιν,
από τους βασικούς θεμελιωτές
της σοσιαλδημοκρατίας

Τα κιτρινα φύλλα πρέπει να σαπίσουν για να ανθίσει το δάσος*

Με πενιχρό** ενδιαφέρον παρακολουθεί η ελληνική κοινωνία την προσπάθεια δημιουργίας κεντροαριστερού κόμματος. Πέρα από την γενικά εντεινόμενη αποστασιοποίηση των πολιτών από την πολιτική, εκτιμώ ότι η παρακμή της «κεντροαριστεράς» έχει αντικειμενικές και παγκόσμιες αιτίες.

Στο υπό έκδοση βιβλίο μου αναφέρομαι στις αιτίες που οδηγούν τη σοσιαλδημοκρατία σε ιστορικό τέλος, ανάλογο με το τέλος του υπαρκτού σοσιαλισμού. Αντίστοιχα τεκμηριώνεται η παρακμή του νεοφιλελευθερισμού, που απειλεί με κατάρρευση την κοινωνία και τον πλανήτη.

Στη τηλεοπτική σειρά Downton Abbey
περιγράφεται με γλαφυρότητα η
φοβική στάση των γαιοκτημόνων για τον
αστικό τρόπο ζωής

Ίσως τα παραπάνω ακούγονται απαισιόδοξα και εσχατολογικά. Ισχύει το ακριβώς αντίθετο: Η ιστορία ανέκαθεν προχωρούσε, προχωράει και θα προχωράει με άλματα και κάθε άλμα αναπόφευκτα γεννά «νοσταλγούς». Στο άρθρο μου «Η παρακμή των παρηκμασμένων»^***, μνημονεύω αυτή την αναπόφευκτη πτυχή της ανθρώπινης φύσης:
Οι φεουδάρχες βίωναν την άνθιση του καπιταλισμού, ως παρακμή της κοινωνίας και όχι ως παρακμή της φεουδαρχίας.

Η παρακμή των οικονομικών μοντέλων του 20^ου αιώνα γεννά κινδύνους και προκλήσεις, αλλά είναι στο χέρι μας να απαντήσουμε στην παρακμή με ένα νέο οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο που να σέβεται την φύση και τον άνθρωπο.

Ας παρουσιάσουμε συνοπτικά τα κεφάλαια του βιβλίου που αναφέρονται στην άνθιση και το ιστορικό τέλος της σοσιαλδημοκρατίας.

Ο οικονομικός παράγοντας: Κεϋνσιανισμός

Αφίσα της Tennessee ValleyAythority,
δημόσιας εταιρίας
που ίδρυσε ο Ρούσβελτ
για να αντιμετωπίσει
τις συνέπειες της μεγάλης
ύφεσης

Η σοσιαλδημοκρατία, γεννιέται κατά το κραχ του 29, αλλά κυριαρχεί στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με την διάσκεψη του Bretton Woods, ως απάντηση του δυτικού κόσμου στην ανάγκη ανοικοδόμησης της κατεστραμμένης Ευρώπης και την ανάγκη απόδειξης, ότι η ευημερία των εργατών δεν είναι προνόμιο του υπαρκτού σοσιαλισμού. Με στόχο την ανοικοδόμηση και την αποφυγή μελλοντικών κραχ, οι δυτικές κυβερνήσεις προχωρούν σε γενναίες δημόσιες επενδύσεις και στην ίδρυση του ΔΝΤ, (που μέχρι το 1973 εκπληρώνει τον θεσμικό του ρόλο, ενίσχυσης χωρών με πρόβλημα ρευστότητας, χωρίς επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών). Μόνο η αμερικανική βοήθεια προς την Ευρώπη ξεπέρασε τα 5 δις $, όταν ολόκληρος ο προϋπολογισμός του ΟΗΕ δεν ξεπερνούσε τα 100 εκ.

Η πετρελαϊκή κρίση του 73 οδηγεί τον Κεϋνσιανισμό στο τέλος του. Η ραγδαία αύξηση της τιμής του πετρελαίου στραγγαλίζει τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Η Μ. Βρετανία αναγκάζεται να προσφύγει στο ΔΝΤ και λίγα χρόνια αργότερα αναλαμβάνει η Θάτσερ.

Γεωπολιτικός παράγοντας: Ψυχρός πόλεμος και αυξανόμενη επιρροή της ΕΣΣΔ

ΓΛΩΣΣΑ ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΑ ΤΑ ΑΛΗΘΗ ΛΕΓΕΙ

Η άλλη πλευρά της πλατείας

Τα λεκτικά ατοπήματα του κυρίου Μητσοτάκη εκτός από γέλια στο κοινοβούλιο, προκαλούν και ανατριχίλα για τις προθέσεις του προέδρου της ΝΔ!

Την Παρασκευή 3/11/17, κατά την ώρα του πρωθυπουργού, ο κ. Μητσοτάκης παραδέχθηκε  ότι …δεν κατανοεί την φράση κειμένου του Ρουβίκωνα «η αντικατάσταση του κράτους από ομοσπονδία  αυτοδιευθυνόμενων κοινοτήτων βάσης». Ως φοιτητής του Χάρβαρντ, δεν διάβασε ποτέ φυλλάδιο αναρχικής οργάνωσης; Βαυκαλίζεται την πάταξη των αναρχικών στα Εξάρχεια, όντας ανίκανος να κατανοήσει το ιδεολογικό υπόβαθρο του αναρχισμού;

Δυστυχώς σε αυτό το σημείο τελειώνει η γελοιότητα και αρχίζει η ανατριχίλα. Ανατριχίλα που έγινε δραματικά επίκαιρη μετά την εγκληματική επίθεση σε βάρος των γραφείων του ΠΑΣΟΚ

Είπε ο κ. Μητσοτάκης ότι … «στις ευνομούμενες πολιτείες η βία είναι μονοπώλιο του κράτους». Φαίνεται ότι στο Χάρβαρντ δεν διδάχθηκε τον θεμελιώδη διαχωρισμό της έννομης βίας, ως εξαίρεση για πάταξη της εγκληματικότητας, και της κρατικής βίας ως κανόνα, της θεμελιώδους δηλαδή διαφοράς ανάμεσα στην δημοκρατία και στις διάφορες χούντες. Αδυνατεί να κατανοήσει ότι, εάν η έννομη βία  ξεφύγει από τα όρια της εξαίρεσης, αναπαράγει τον διαχωρισμό της κοινωνίας σε νομοταγείς και απόβλητους και δημιουργεί γκέτο, όπου κυβερνάει το οργανωμένο έγκλημα.

Αφού λοιπόν είναι ανίκανος να ξεχωρίσει την βία από την «έννομη βία ως εξαίρεση», κατηγόρησε τον πρωθυπουργό, ότι στο παρελθόν «είχε χαρακτηρίσει τα ΜΑΤ, παρακρατικές συμμορίες».

Θα θυμίσω στον κ. Μητσοτάκη την φράση του αείμνηστου Ευάγγελου Αβέρωφ για τα χουντικά σταγονίδια στο στράτευμα. Τότε λοιπόν, που οι πολιτικοί είχαν την γενναιότητα να παραδέχονται το πρόβλημα και να το αντιμετωπίζουν, ο αδιαμφισβήτητα δεξιός Αβέρωφ είχε αναγνωρίσει την ύπαρξη παρακράτους, χωρίς να ζητήσει συγνώμη από τον Ελληνικό Στρατό, αφού ο σεβασμός στον Στρατό και την ηρωική ιστορία του δεν συνεπάγεται και σεβασμό σε ένστολους πραξικοπηματίες.

Θα ρωτήσω λοιπόν τον κ. Μητσοτάκη, μη προσδοκώντας απάντηση, πώς αποκαλεί:

Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία

Η ενσάρκωση ενός ονείρου

Ξεκίνησε σαν μία εναλλακτική ιδέα. Σαν ένας διαφορετικός τρόπος να εργαζόμαστε. Οι περισσότεροι απλά το εφαρμόσαμε στην δουλειά μας, χωρίς κάποιο θεσμικό πλαίσιο: Απλά μοιράζαμε όλα τα κέρδη, αναλογικά με τις ώρες που είχαμε εργαστεί. Κάποιοι, πιο ονειροπόλοι αφιερώθηκαν στον εθελοντισμό και απλά μοιράζονταν ένα μικρό εισόδημα για να καλύπτουν τα χρειώδη.

Στην πιο απόλυτη μορφή, κάποιοι άλλοι απαρνήθηκαν τις καριέρες και τον αστικό τρόπο ζωής και επιχείρησαν μια κοινοβιακή ζωή στην φύση.

Για πολλά χρόνια η εναλλακτική ιδέα ξεκινούσε από την άρνηση της καριέρας, την άρνηση του βιασμού της φύσης, την άρνηση του καταναλωτισμού, την άρνηση του άγριου ρυθμού της μεγαλούπολης.

Η υπόλοιπη κοινωνία αντιμετώπιζε αυτόν τον πειραματισμό με ποικίλα συναισθήματα: Ειρωνεία, συγκατάβαση, συμπάθεια ανάμικτη με περιφρόνηση, όπως συμπαθούμε τον άκακο τρελό του χωριού. Άλλωστε η υπόλοιπη κοινωνία «ζούσε καλύτερα» «κέρδιζε περισσότερα» «ντυνόταν καλύτερα». Η υπόλοιπη κοινωνία βίωνε το κύρος του τελευταίου μοντέλου αυτοκινήτου, της σύγχρονης κατοικίας στο καλό προάστιο, τα delicatessen, τις φωτογραφίες που τραβήξαμε με την υπερσύγχρονη κάμερα στα τουριστικά θέρετρα!